فهرست.
مقدمه.
بخش اول آدرس و فعالیتهای کارگاه.
بخش دوم: اطلاعات کلی موتورهای اتومبیل پیکان.
بخش سوم: طریقه بررسی و تراش یاتاقانهای اصلی میل لنگ (بوش سرشاتون).
بخش چهارم: طریقه بررسی و تراش شاتون و گژن پین.
بخش پنجم: تراش سر سیلندر و آب بندی سر پاپها.
بخش ششم: تراش سیلندر.
بخش هفتم: بررسی و تعمیر میل سوپاپ و تراش یاتاقانها.
بخش اول:
آدرس کارگاه و فعالیتهای کارگاه:
کارگاه میل لنگ تراشی فرهاد واقع در شهرستان خدابنده جاده ابهر با
مدیریت فرهاد بداکی که با احتصاب مدیریت کارگاه دارای 2 کارگر می باشد که
هریک از آنها در روی دستگاه هایی که مهارت دارند مشغول به کار می باشند.
دستگاه های موجود در کارگاه:
1: دستگاه میل لنگ تراشی: جهت سنگ زدن میل لنگ و تاب گیری میل لنگ تا حد امکان.
2: دستگاه شاتون تراش یک طرفه: برای تاب گیری شاتونها و تراش بوش سر شاتون که پیستون را توسط گژن پین به شاتون متصل می کند.
3: شاتون تراش دو طرفه: جهت پیشبرد بهتر کار تراش شاتون.
4: دستگاه تراش ساده: جهت تراش سیت سر سیلندر (نشیمنگاه سوپاپ، گابد،
بوش سیلندر، بوش شاتون برای ماشینهای قدیمی که بوش آماده یا شاتون آماده در
بازار موجود نیست (لیلاند)، آج زنی شیار روغن میل لنگ، پولیش زدن میل
سوپاپ و دیگر کارهایی که در کارگاه توسط این دستگاه انجام می شود).
5: دستگاه سیلندر تراش: جهت تراش سیلندر.
6: دستگاه سیلندر تراش رومیزی: برای تراش سیلندر در مواردی که موتور از روی اتومبیل پیاده نشده است.
7: دستگاه ثابت تراش: دستگاه ثابت تراش جهت تراش بوش میل سوپاپ استفاده می شود.
8: دستگاه سنگ مغناطیسی (کف تراش): از این دستگاه جهت کف تراشی و سنگ
زنی سطح فوقانی سیلندر و سر سیلندر که باید روی هم کاملاً منطبق شوند.
9: دستگاه مته: از این دستگاه جهت تمیز نمودن سوپاپها و تراش و پرداخت
نهایی سیت ها (نشیمنگاه سوپاپها) و کارهای سوراخ کاری در کارگاه استفاده می
شود.
10: دستگاه پرس هیدرولیکی: در سایزهای کوچک و بزرگ جهت جازدن و بیرون آوردن انطباقات پرسی.
11: دستگاه سنگ رومیزی: جهت تراش نوک رنده های ماشینهای تراش از این دستگاه استفاده می شود.
12: دستگاه پمپ باد: برای تمیز نمودن سوراخهای روغن میل لنگ، تمیز نمودن
دستگاه ها هنگام دست کشیدن از کار و درکل تمامی کارهایی که نیاز به تمیز
شدن داشته باشد.
بخش دوم:
اطلاعات کلی موتورهای اتومبیل پیکان:
با توجه به اینکه در کارگاه میل لنگ تراشی استاندارد موتورهایی که نیاز
به تعمیر اساسی دارند توسط اتومکانیکها به طور کامل باز شده و جهت تراشکاری
میل لنگ ، شاتون، سیلندر، سر سیلندر، میل سوپاپ یه این کارگاه ارجاع داده
می شوند. و باتوجه به اینکه جهت تراشکاری کامل به کارگاه ارجاع داده می شد
بسیار متنوع بودند. شامل ب-ام-و، پیکان، مزدا، نیسان، خاور، بنز 10 تن،
اتوبوس، تراکتورهای رومانی، انواع ماشینهای راه سازی از قبیل کوماتسو و به
طور کلی تمامی اتومبیل های موجود.
ولی به طور مختصر با توجه به اینکه موتور پیکان (دلوکس-تخت) بیشتر از
بقیه موتورها جهت تراشکاری به کارگاه انتقال داده می شد و نیز باتوجه به
اینکه تراشکاری تمامی موتورها کاملاً یکسان است، به شرح تراشکاری قسمتهای
اصلی موتور اتومبیل پیکان می پردازیم.
البته برای فهم بهتر لازم است یک سری اطلاعات کلی در مورد موتورهای مختلف اتومبیل پیکان بدانیم.
انواع رایج اتومبیل های پیکان با توجه به موتورهای اتومبیل.
موتورهای اتومبیل پیکان 1725 سی سی که نسبت به خط قائم ْ10 درجه مایل
است. و روی قالپاق سوپاپ دارای منحنی است که قبلاً در روی اتومبیل های
جوانان، دلوکس، وانت و تاکسی نصب می شده و مکانیکها به آن موتور دلوکس می
گویند.
و همچنین در موتورهای تخت (قائم) 1588 سی سی که قالپاق سوپاپ آنها صاف و
تخت می باشد و به همین دلیل بین مکانیکها به موتور تخت معروف است.
از نظر کلی موتورهای اتومبیل پیکان (دلوکس و تخت) شبیه هم بوده فقط در
بعضی موارد دارای اختلافات جزئی هستند. شکل (1-2) قطعات ثابت موتور 1589 سی
سی معروف به تخت را نشان می دهد.
به طور کلی موتورهای اتومبیل پیکان دارای چهار سیلندر خطی یعنی دارای
چهار پیستون می باشند و سر سیلندر موتورهای جوانان الومینیومی بوده و بقیه
مدلها دارای سرسیلندر چدنی می باشند. هر سیلندر دارای دو سوپاپ، یک سوپاپ
دود و یک سوپاپ بنزین بوده و سوپاپها و اسپکها در سر سیلندر قرار دارد. که
به وسیله میل رابط ها و تایپتها و با دامکهای میل سوپاپ به موقع باز و بسته
می شوند.
بخش سوم:
طریقه بررسی و تراش یاتاقانهای اصلی میل لنگ.
تراشکاری میل لنگ و رفع عیوب آن:
هنگامی که میل لنگ که از روی موتور توسط مکانیکها باز شده به کارگاه
انتقال داده می شود کارگر مربوط به میل لنگ تراشی ابتدا سطح ثابت میل لنگ
را از نظر خط افتادگی و ساییدگی و همچنین سطح داخلی و یاتاقانها را نیز به
همین منظور بازدیدی کاملاً دقیق می نماید. علتهای اصلی خرابی یاتاقانها و
محور میل لنگ عبارت است از نرسیدن روغن به یاتاقانها،گرفتگی مجرای روغن،
افت فشار روغن، خرابی اویل پمپ، نبودن روغن در کارتر، جوش آوردن موتور ،
تعویض دنده نامناسب و غیره. که جهت تشخیص این عیوب به وسیله میکرومتر سه یا
چهار نقطه از قطر خارجی هر محور ثابت را اندازه گیری می کنند. اگر اختلاف
بین سه یا چهار نقطه قطر خارجی هر محور ثابت میل لنگ بیش از 002/0 اینچ
باشد، یا محور ثابت میل لنگ دارای خط افتادگی یا ساییدگی باشد لازم است میل
لنگ توسط میل لنگ تراش سنگ زده شود. باتوجه به اینکه معمولاً یاتاقانها به
رنگ خاکستری هستندکه مانند محور میل لنگ نباید دارای علائم خط افتادگی،
خراشیدگی یا فرورفتگی و برجستگی «دو پهن» در روی یاتاقانها وجود داشته
باشد. اگر در روی یاتاقانها در محلی بیشتر ساییده باشد، باتوجه به تغییر
رنگ آن محل نسبت به قسمتهای دیگر یاتاقان لازم است یاتاقانها عوض گردد و از
همان اندازه یاتاقانهای قبلی یعنی یاتاقانهای استاندارد یا یاتاقانهای
10-20-30-40 که همان یاتاقانهای 010/0-020/0-030/0-040/0 هستند استفاده
شود. باتوجه به یاتاقانهای موجود برای میل لنگ یک میل لنگ چهار بار قابل
سنگ زدن یا همان تراش است و بعد از چهار بار دیگر قابل استفاده نمی باشد و
باید عوض شود مگر در مورد میل لنگ ماشینهای قدیمی که در بازار موجود نیست
که باید یاتاقان را به صورت دستی بسازند و استفاده کنند که هزینه بسیار
بالایی هم دارد.
البته موارد فوق در صورتی است که محور یاتاقانهای اصلی میل لنگ سالم
باشد ولی اگر محور ثابت میل لنگ نیز ساییده و دو پهن شده باشد احتیاج به
تراشکاری برای برطرف نمودن دو پهنی یا ساییدگی و یا خط افتادگی روی محور
ثابت میل لنگ باشد. در نتیجه قطر محور ثابت میل لنگ کوچکتر شده و لذا نمی
توان از یاتاقانهای قبلی به کار برد و باتوجه به مقدار تراش میل لنگ که
چند صدم اینچ است به همان نسبت قطر داخلی یاتاقان نیز کوچکتر انتخاب شود که
معمولاً در حالت عادی در مرحله اول تراش میل لنگ از 010/0 اینچ و در مرحله
های بعدی به ترتیب از یاتاقانهای 020/0 و 030/0 و 040/0 می باشند، استفاده
نمود. اندازه یاتاقانها در پشت آنها نوشته شده است. اگر در هنگام بررسی
یاتاقانهای محور ثابت میل لنگ مشاهده گردید که سالم بوده ولی یاتاقانهای
ثابت به علل گفته شده احتیاج به تعویض دارد باید به پشت یاتاقانها دقت نمود
که آیا شماره (اعدادی) حک شده یا خیر. اگر نوشته باشد، نشان دهنده این است
که میل لنگ قبلاً سنگ زده (تراش خورده) است. لذا باید یاتاقانهای به همان
اندازه را خریداری نمود. طریقه بررسی و تراش یاتاقانهای متحرک میل لنگ
(شاتون) مانند یاتاقانهای ثابت می باشد با این تفاوت که شاتون به محور
متحرک میل لنگ اتصال دارد و به علت اینکه یاتاقانهای بزرگ انتهای شاتون زیر
ضربات حاصل از انفجار و انتقال قدرت از پیستون به میل لنگ می باشد، احتمال
ساییده شدن یاتاقانهای متحرک زیاد بوده و به علت وجود این عیب ممکن است
باعث کوبیده شدن موتور گردد و یا ازدیاد فاصله بین یاتاقانها و محور متحرک
میل لنگ باعث کاهش فشار روغن گردد و به خاطر فاصله زیاد بین آنها روغن تماس
کافی پیدا نکرده و به سرعت عبور کند.
